تمام آنچه باید در مورد رهن کامل خانه بدانید

صاحب خانه شدن برای بسیاری از افراد آرزویی است که در زندگی برای رسیدن به آن تلاش میکنند.اما سال های اخیر آنقدر قیمت خانه و زمین و سایر هزینه های زندگی بالا رفته که شاید خیلی ها به این زودی نتوانند صاحب خانه شوند.به همین دلیل در این سال ها در کشور ما اجاره نشینی رشد چشم گیری داشته است.یکی از انواع اجاره نشینی رهن کامل است.میخواهیم در ای مطلب به بررسی آن بپردازیم و ببینیم وقتی کسی از رهن کامل خانه حرف میزند،دقیقا از چه چیزی صحبت میکند.

رهن کامل چیست؟

گاهی اوقات صاحب خانه به دلایلی پول لازم است.ممکن است بدهی بالا آورده باشد.شاید در پروژه ای سرمایه گذاری کرده و برای مدت کوتاه به پول درشتی نیاز دارد یا هر دلیل دیگر.اما از طرفی تمایلی هم ندارد که خانه اش را بفروشد.

در این شرایط معمولا صاحب خانه ها به دنبال مشتری میگردند تا خانه شان را رهن کامل بدهند.

رهن کامل خانه به نوعی اجاره گفته میشود که در آن مستاجر هنگام عقد قرار داد مبلغ زیادی را به عنوان رهن در اختیار موجر میگذارد و در عوض دیگر ماه به ماه اجاره ای پرداخت نمیکند.اثین مبلغ تا پایان قرارداد نزد موجر باقی میماند و پس از اتمام قرارداد تمام و کمال به مستاجر برگردانده میشود.

مزیت و معایب رهن کامل

در نگاه اول این نوع اجاره به نفع مستاجر است چون دیگر نیازی به پرداخت ماهانه‌ی مبلغی به عنوان اجاره ندارد و از طرفی در انتهای قرارداد پولش به او برگردانده می‌شود. در واقع رهن کامل شبیه این است که پولتان را در بانک سرمایه‌گذاری کنید و سودِ پولتان را به موجر بدهید. با این تفاوت که تا پایان قرارداد حق ندارید دست به اصل پولتان بزنید.

رهن کامل مثل یک شمشیر دو لبه است.هنگام تخلیه خانه چون موجر باید تمام پولتان را که مبلغ قابل توجهی هم هست به صورت نقدی به شما بپردازد و از آنجا که امکان دارد او پول را در این مدت خرج کرده باشد و هنگام سر رسید قرارداد حسابش خالی باشد،دست شما به عنوان مستاجر برای چانه زدن بر سر تمدید قرارداد و میزان احتمالی افزایش مبلغ رهن باز تر است.

در واقع در قراردادهای رهن کامل احتمال تمدید قرارداد بیش از قراردادهای اجاره‌ معمول است. از طرفی در بعضی اوقات ممکن است از شرایط خانه، همسایه‌ها و… راضی نباشید و بخواهید سر سال یا حتی زودتر از خانه بلند شوید. اما به خاطر اینکه صاحب‌خانه پول کامل رهن را نقدا ندارد شاید در پس گرفتن پولتان به مشکلاتی بخورید. پس پیش از عقد قرارداد رهن کامل از هر نظر خانه‌ موردنظرتان را بررسی کنید چون معمولا فسخ آن دردسرهای بیشتری نسبت به قراردادهای اجاره دارد.

مشکل اصلی رهن کامل خانه اینجاست که اولا در بسیاری از اوقات مالکان تمایلی ندارند خانه را رهن کامل بدهند و اکثر خانه های اجاره ای بازار به صورت اجاره یا رهن+رهن در دسترس است.ثانیا مبلغ درخواستی مالکان برای رهن کامل گاهی اوقات بسیار بالا و غیر منطقی است که موجب میشود مستاجران قید رهن کامل را بزنند.

عرف قیمت رهن کامل چقدر است؟

هر چند که در تعیین قیمت رهن کامل حرف اول و آخر را مالک میزند که آن هم به وضع بازار ملک،شرایط اقتصادی کشور،نرخ سود بانکی و … بستگی دارد،اما به صورت کلی عرفی برای تعیین رهن کامل خانه وجود دارد که به شرح زیر است:

بر اساس عرف فعلی موجود در بازار مسکن،رهن کامل خانه با توجه به مدت زمانی که از ساختنش میگذرد بین یک ششم تا یک چهارم قیمت فروش خانه است.اگر خانه نوساز باشد یک چهارم و هرچه که عمر خانه بیشتر باشد،این ضریب به یک ششم نزدیک میشود.

مثلا فرض کنید خانه ای ۱۵۰ متری و نوساز در محله ای قرار دارد که ئقیمت خانه در آن محل متری ۴ میلیون تومان است.

بنابر این قیمت رهن کامل آن حدودا ۱۵۰ میلیون تومان میشود.۱۵۰=۴/(۴*۱۵۰).حالا اگر مثلا حدود ۱۰ سال از ساخت آن گذشته باشد،قیمت رهن کاملش ۱۰۰ میلیون است.۱۰۰=۶/(۴*۱۵۰).

رهن کامل و یک مسئله شرعی

اگر قصد دارید هنگام عقد قرارداد خانه‌تان جنبه‌ شرعیِ معامله را هم مد نظر قرار دهید باید به این نکته توجه کنید که از نظر اسلام رهن کامل طبق چیزی که اکنون رواج دارد در حکم رباست. برای اینکه این مشکل حل شود باید اجاره‌ای ماهانه (هر چند خیلی اندک در حد چند هزار تومان) در قرارداد تعیین کرده و پول رهن را به عنوان قرض‌الحسنه تا پایان مدت قرارداد در اختیار موجر قرار دهید.

رهن کامل بکنیم؟نکنیم؟

اگر نمی‌خواهید استرس پرداخت اجاره‌بهای ماهانه را داشته باشید بهتر است که سراغ رهن کامل بروید. هرچند که اگر فقط بخواهید گزینه‌های رهن کامل را مد نظر قرار دهید به خاطر مبلغ بالای بعضی از آن‌ها انتخاب‌هایتان محدود شده و شاید موردهای چندان خوبی نصیبتان نشود. البته این موضوع به وضع بازار مسکن هم بستگی دارد.

در مورد قیمت رهن کامل هم این نکته را فراموش نکنید که گرچه برای آن عرف وجود دارد، اما اصرار نداشته باشید که حتما به قیمت عرف بازار خانه‌ای را رهن کامل کنید. گاهی اوقات ممکن است هرچقدر هم که چانه بزنید مبلغ پیشنهادی مالک به اندازه‌ عرف بازار کم نشود.

در این صورت پایتان را در یک کفش نکنید که حتما اجاره یا رهن را تا عرف بازار کاهش دهید.گاهی اوقات شرایط شما یا خانه جوری است که پرداخت مبلغی بیشتر به چیزی که تحویل میگیرید می ارزد.پس همیشه به جز قیمت های معمول بازار،شرایط خودتان و ملک را هم در نظر بگیرید.

در رهن کامل خانه مستاجر مبلغ زیادی را در اختیار موجر قرار میدهد و در عوض از پرداخت اجاره بهای ماهانه معاف میشود.تمایل مالکان به رهن کامل دادن خانه شان کمتر از تمایلشان به اجاره دادن یا ترکیب رهن و اجاره است.

عرف قیمت رهن کامل خانه یک چهارم تا یک ششم قیمت خانه است که این ضریب را عمر ساختمان تعیین میکند.

اگر میخواهید جنبه ی شرعی قرارداد را در نظر بگیرید باید هنگام عقد قرارداد مبلغ اجاره ای ماهانه (هرچند بسیار اندک) هم تعیین کنید.در غیر این صورت رهن کامل بدون پرداخت اجاره در اسلام مصداق رباست.